Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Povilas Ksaveras Bžostovskis lenk Paweł Ksawery Brzostowski 1739 m kovo 30 d Mosaras Gluboko apyl Vitebsko vaivadija 182
Povilas Ksaveras Bžostovskis
Povilas Ksaveras Bžostovskis (lenk. Paweł Ksawery Brzostowski, 1739 m. kovo 30 d. Mosaras, Gluboko apyl., Vitebsko vaivadija – 1827 m. lapkričio 17 d. Rukainiai) – Lietuvos Didžiosios kunigaikštystės valstybės veikėjas, kunigas, Paulavos respublikos (šalia Turgelių) įkūrėjas.
| Povilas Ksaveras Bžostovskis | |
|---|---|
| Bžostovskiai | |
| Herbas "Stremia" | |
| Gimė | 1739 m. kovo 30 d. Mosaras, Gluboko apyl., Vitebsko vaivadija |
| Mirė | 1827 m. lapkričio 17 d. (88 metai) Rukainiai |
| Tėvas | Juozapas Bžostovskis |
| Motina | Liudvika Sadovskaitė |
| Žymūs apdovanojimai | |
| Vikiteka | Povilas Ksaveras Bžostovskis |
Biografija
1758–1762 m. Romoje studijavo teologiją. 1763 m. kunigas. 1762–1774 m. Lietuvos didysis raštininkas, 1774–1787 m. Lietuvos referentas.
1767 m. įsigijo Merkinės dvarelį (prie Turgelių), jį pavadino Paulava ir sujungė su Turgelių palivarku. 1769 m. pakeitė lažą činšu ir įkūrė valstiečių savivaldos bendruomenę, vadinamąją Paulavos respubliką. Šia reforma iki 1784 m. daugiau kaip 2 kartus padidino dvaro pajamas. 1798–1824 m. Turgelių, 1825–1827 m. Rukainių klebonas. Lenkų kalba parašė publicistikos, idilių.
Kūryba
Svarbiausi kūriniai:
- List... pisany do JW Imć Pana S. Brzostowskiego... w roku 1767, 12 dnia miesiąca października z Wilna, brak miejsca i roku wydania (przekł. łaciński: Epistola ad fratrem suum S. Brzostowski..., Wilno 1767)
- Ustawy stosujące się do dobrego porządku i powinności osiadłych ludzi w dobrach Pawłowie, czyli Mereczu, przepisane roku 1769, Wilno 1771; wyd. następne: Wilno 1791; przedr. S. Kutrzeba, A. Mańkowski: „Polskie ustawy wiejskie XV-XVIII w.”, Kraków 1938, Archiwum Komisji Prawniczej, t. 11; przedr. S. Inglot: Próby reform włościańskich w Polsce XVIII w. Wybór źródeł, Wrocław 1952, s. 245-269
- Lekarstwa dla wygody gospodarzy w Pawłowie mieszkających, Wilno 1770
- Kazanie o powinnościach poddanych ku królowi, Wilno 1771
- Obrona plebana, czyli roztrząśnienie i zbicie zarzutu mu uczynionego z okazji pisma odeń wydanego o rolnictwie. Przełożona z włoskiego, powst. Pawłów, 26 lipca 1775; brak miejsca i roku wydania (por. Przekłady)
- Wiadomość genealogiczna o domie Brzostowskich od wejścia z Polski do Litwy, brak miejsca wydania 1776; wyd. następne: Wilno 1818 (także w jęz. łacińskim pt. Domus Brzostowski, Rzym 1796; także w jęz. francuskim pt. Généalogie de la maison Brzostowski, Rzym 1797)
- Wieśniaczka, Warszawa 1786 (wyd. bez nazwiska autora; utwór wywołany powieścią M. Krajewskiego Podolanka wychowana w stanie natury i polemizującym z nią Listem Sandomierzanki do Podolanki)
- Listy anonima opisujące komisją wolnych włościan z dziedzicem swoim J. W. księdzem Brzostowskim... Adresowane do Grebla bibliopoli krakowskiego, z powodu wyszłej w drukarni jego książki w 1788 r., „O poddanych polskich”, powst. 1788 lub 1789, brak miejsca wydania (1790); przedr. S. Inglot: Próby reform włościańskich w Polsce XVIII w. Wybór źródeł, Wrocław 1952, s. 270-280; Materiały do dziejów Sejmu Czteroletniego, t. 1, Wrocław 1955 (autorstwo sporne; S. Inglot wysunął hipotezę o autorstwie J. Wybickiego)
- Pawłów od r. 1767-1795 od jednego przyjaciela domowego opisany, Wilno 1811 (część zamierzonego przez autora wydania zbiorowego)
- Rozmyślanie na wsi w Turgielach, Wilno 1811 (część zamierzonego przez autora wydania zbiorowego)
- Kościoły, malowania znaczniejsze w Rzymie, w niektórych miastach włoskich, niemieckich, francuskich, polskich, podług opisania innych ode mnie uważane, Wilno 1811 (część zamierzonego przez autora wydania zbiorowego)
- Wspomnienia Brzostowskiego ogłoszone m.in. w artykule: „Wspomnienia dawnych Polaków”, Pielgrzym z Tęczyna (dod. Muzy Nadwiślańskiej) 1823, t. 1.
Vertimai:
- J. Ciapiński: Oda na szczęśliwą koronacją Najjaśniejszego Pana Stanisława Augusta napisana w łacińskim języku... na polski język przełożona 1764 r. w Wilnie, brak miejsca i roku wydania
- Nauka dla nowych spowiedników z włoskiego języka na polski wytłumaczona, cz. 1-2, Wilno 1765-1766, wyd. 2 Berdyczów 1774
- B. Gracian: Człowiek uniwersalny z francuskiego przełożony r. p. 1765, Wilno brak roku wydania
- H. L. Duhamel du Monceau: Dzieło o rolnictwie... po francusku napisane, na polski język przetłumaczone, t. 1, Wilno 1770; t. 2, Wilno 1773; przedmowę tłumacza przedr. Z. Florczak, L. Pszczołowska: Ludzie Oświecenia o języku i stylu, t. 1, Warszawa 1958.
Laiškai:
- Do Kazimierza Nestora Sapiehy z 7 grudnia 1790, Gazeta Narodowa i Obca 1790
- Do J. Zawadzkiego z roku 1809, wyd. T. Turkowski: Materiały do dziejów literatury i oświaty na Litwie i Rusi, t. 1, Wilno 1935, s. 148-151.
Įamžinimas
Jo vardu pavadinta Turgelių Povilo Ksavero Bžostovskio gimnazija ir dvi gatvės Šalčininkų rajono savivaldybėje.
Literatūra
- Julian Bartyś. Rrzeczpospolita Pawlowska na tle reform włościańskich w Polsce w XVIII wieku. Warszawa, 1982.
- Aurelija Arlauskienė, Lucija Jurgelevič, Ramunė Šmigelskytė-Stukienė. Povilas Ksaveras Bžostovskis – Paulavos respublika. Vilnius: Projektų vykdymo sprendimai, 2014.
Šaltiniai
- Mečislovas Jučas. Povilas Ksaveras Bžostovskis. Visuotinė lietuvių enciklopedija, T. III (Beketeriai-Chakasai). – Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 2003. 678 psl.
Nuorodos
Autorius: www.NiNa.Az
Išleidimo data:
vikipedija, wiki, lietuvos, knyga, knygos, biblioteka, straipsnis, skaityti, atsisiųsti, nemokamai atsisiųsti, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, pictu, mobilusis, porn, telefonas, android, iOS, apple, mobile telefl, samsung, iPhone, xiomi, xiaomi, redmi, pornografija, honor, oppo, Nokia, Sonya, mi, pc, web, kompiuteris, Informacija apie Povilas Ksaveras Bžostovskis, Kas yra Povilas Ksaveras Bžostovskis? Ką reiškia Povilas Ksaveras Bžostovskis?
Povilas Ksaveras Bzostovskis lenk Pawel Ksawery Brzostowski 1739 m kovo 30 d Mosaras Gluboko apyl Vitebsko vaivadija 1827 m lapkricio 17 d Rukainiai Lietuvos Didziosios kunigaikstystes valstybes veikejas kunigas Paulavos respublikos salia Turgeliu įkurejas Povilas Ksaveras BzostovskisBzostovskiaiHerbas Stremia Gime 1739 m kovo 30 d Mosaras Gluboko apyl Vitebsko vaivadijaMire 1827 m lapkricio 17 d 88 metai RukainiaiTevas Juozapas BzostovskisMotina Liudvika SadovskaiteZymus apdovanojimaiSv Stanislovo ordinasVikiteka Povilas Ksaveras BzostovskisBiografijaPovilas Ksaveras BzostovskisBzostovskiu rumai kuriu savininku 1760 m tapo Povilas Ksaveras Bzostovskis 1758 1762 m Romoje studijavo teologija 1763 m kunigas 1762 1774 m Lietuvos didysis rastininkas 1774 1787 m Lietuvos referentas 1767 m įsigijo Merkines dvarelį prie Turgeliu jį pavadino Paulava ir sujunge su Turgeliu palivarku 1769 m pakeite laza cinsu ir įkure valstieciu savivaldos bendruomene vadinamaja Paulavos respublika Sia reforma iki 1784 m daugiau kaip 2 kartus padidino dvaro pajamas 1798 1824 m Turgeliu 1825 1827 m Rukainiu klebonas Lenku kalba parase publicistikos idiliu KurybaSvarbiausi kuriniai List pisany do JW Imc Pana S Brzostowskiego w roku 1767 12 dnia miesiaca pazdziernika z Wilna brak miejsca i roku wydania przekl lacinski Epistola ad fratrem suum S Brzostowski Wilno 1767 Ustawy stosujace sie do dobrego porzadku i powinnosci osiadlych ludzi w dobrach Pawlowie czyli Mereczu przepisane roku 1769 Wilno 1771 wyd nastepne Wilno 1791 przedr S Kutrzeba A Mankowski Polskie ustawy wiejskie XV XVIII w Krakow 1938 Archiwum Komisji Prawniczej t 11 przedr S Inglot Proby reform wloscianskich w Polsce XVIII w Wybor zrodel Wroclaw 1952 s 245 269 Lekarstwa dla wygody gospodarzy w Pawlowie mieszkajacych Wilno 1770 Kazanie o powinnosciach poddanych ku krolowi Wilno 1771 Obrona plebana czyli roztrzasnienie i zbicie zarzutu mu uczynionego z okazji pisma oden wydanego o rolnictwie Przelozona z wloskiego powst Pawlow 26 lipca 1775 brak miejsca i roku wydania por Przeklady Wiadomosc genealogiczna o domie Brzostowskich od wejscia z Polski do Litwy brak miejsca wydania 1776 wyd nastepne Wilno 1818 takze w jez lacinskim pt Domus Brzostowski Rzym 1796 takze w jez francuskim pt Genealogie de la maison Brzostowski Rzym 1797 Wiesniaczka Warszawa 1786 wyd bez nazwiska autora utwor wywolany powiescia M Krajewskiego Podolanka wychowana w stanie natury i polemizujacym z nia Listem Sandomierzanki do Podolanki Listy anonima opisujace komisja wolnych wloscian z dziedzicem swoim J W ksiedzem Brzostowskim Adresowane do Grebla bibliopoli krakowskiego z powodu wyszlej w drukarni jego ksiazki w 1788 r O poddanych polskich powst 1788 lub 1789 brak miejsca wydania 1790 przedr S Inglot Proby reform wloscianskich w Polsce XVIII w Wybor zrodel Wroclaw 1952 s 270 280 Materialy do dziejow Sejmu Czteroletniego t 1 Wroclaw 1955 autorstwo sporne S Inglot wysunal hipoteze o autorstwie J Wybickiego Pawlow od r 1767 1795 od jednego przyjaciela domowego opisany Wilno 1811 czesc zamierzonego przez autora wydania zbiorowego Rozmyslanie na wsi w Turgielach Wilno 1811 czesc zamierzonego przez autora wydania zbiorowego Koscioly malowania znaczniejsze w Rzymie w niektorych miastach wloskich niemieckich francuskich polskich podlug opisania innych ode mnie uwazane Wilno 1811 czesc zamierzonego przez autora wydania zbiorowego Wspomnienia Brzostowskiego ogloszone m in w artykule Wspomnienia dawnych Polakow Pielgrzym z Teczyna dod Muzy Nadwislanskiej 1823 t 1 Vertimai J Ciapinski Oda na szczesliwa koronacja Najjasniejszego Pana Stanislawa Augusta napisana w lacinskim jezyku na polski jezyk przelozona 1764 r w Wilnie brak miejsca i roku wydania Nauka dla nowych spowiednikow z wloskiego jezyka na polski wytlumaczona cz 1 2 Wilno 1765 1766 wyd 2 Berdyczow 1774 B Gracian Czlowiek uniwersalny z francuskiego przelozony r p 1765 Wilno brak roku wydania H L Duhamel du Monceau Dzielo o rolnictwie po francusku napisane na polski jezyk przetlumaczone t 1 Wilno 1770 t 2 Wilno 1773 przedmowe tlumacza przedr Z Florczak L Pszczolowska Ludzie Oswiecenia o jezyku i stylu t 1 Warszawa 1958 Laiskai Do Kazimierza Nestora Sapiehy z 7 grudnia 1790 Gazeta Narodowa i Obca 1790 Do J Zawadzkiego z roku 1809 wyd T Turkowski Materialy do dziejow literatury i oswiaty na Litwie i Rusi t 1 Wilno 1935 s 148 151 ĮamzinimasJo vardu pavadinta Turgeliu Povilo Ksavero Bzostovskio gimnazija ir dvi gatves Salcininku rajono savivaldybeje LiteraturaJulian Bartys Rrzeczpospolita Pawlowska na tle reform wloscianskich w Polsce w XVIII wieku Warszawa 1982 Aurelija Arlauskiene Lucija Jurgelevic Ramune Smigelskyte Stukiene Povilas Ksaveras Bzostovskis Paulavos respublika Vilnius Projektu vykdymo sprendimai 2014 SaltiniaiMecislovas Jucas Povilas Ksaveras Bzostovskis Visuotine lietuviu enciklopedija T III Beketeriai Chakasai Vilnius Mokslo ir enciklopediju leidybos institutas 2003 678 psl Nuorodos